Kolor Dupleks (Color Duplex) ultrasonografija predstavlja široko rasprostranjenu neinvazivnu proceduru, visoke senzitivnosti, kombinaciju pulsnog doplera i prikaza tkiva u realnom vremenu

U Kolor Dupleks ultrasonografiji dobijene dopler informacije su prikazane u obliku grafičkog prikaza spektra pulsnih talasa i boje protoka krvi u krvnom sudu. Koristi se dopler pulsnih talasa koji za razliku od CW doplera ima mogućnost promene frekvencije i dubine pulsnog talasa. U praktičnom smislu pulsni talas se može upravljati u određena tkiva, konkretno u lumen krvnog suda. Analiza spektra pulsnih talasa je ista kao kod CW doplera.. Morfološki parametri koje pratimo su kalibar arterijskog suda, zidovi suda, postojanje parijetalnih depozita, karakter depozita (tromb ili ateromatozni plak), stepen stenoze kao i postojanje ekstraluminalnih masa koje kompromituju protok kroz ispitivani sud. Hemodinamski parametri su vršne sistolne brzine kao i gradijent brzine koji predstavlja odnos vršne sistolne brzine na mestu stenoze i prestenotično.

Color doppler karotidno-vertebralnog korita je ultrazvučna metoda koja omogućava neinvazivan prikaz protoka krvi kroz krvni sud i analizu stanja krvnog suda, što može uputiti na poremećaj protoka i prisustvo naslaga, odnosno suženje krvnog suda. Kriticno sužen krvni sud onemogućava dotok krvi u mozak što moze da dovede do moždanog udara. I kod manjih suženja, ponekad dodje do pojave moždanog udara, onda kad su naslage nestabilne pa se deo naslaga odvoji, koji nošen krvnom strujom može da zapuši manji krvni sud u glavi.Na pojavu naslaga utiču faktori koje ne mozemo da promenimo kao godine ili nasleđe ali i oni koje mozemo a to su način ishrane, pušenje, regulacija povišenog šećera... Moguće je ispitivati stanje i protočnost velikih krvih sudova vrata (dopler karotida i vertebralnih arterija) koji snabdevaju mozak krvlju.

Kada raditi dopler krvnih sudova vrata?:

- ako ste doživeli mozdani udar da bi se razjasnio mehanizam nastanka i eventualno sprečio novi.
- ako vam se desi prolazan gubitak vida na jednom oku
- ako osećate prolaznu slabost ruke ili noge ili cele strane tela
- ako osetite prolazno trnjenje jedne ruke ili noge ili cele polovine tela
- ako vam se desi prolazni gubitak govora
- ako imate vrtoglavicu ili nestabilnost pri hodu
- ako duže vreme imate povisene masnoće u krvi, imate povišen slabo regulisan šecer, ili dugotrajnu loše regulisanu hipertenziju
- ako ste imali povredu vrata a dozivite bilo koji od predhodno opisanih simptoma.

Color doppler arterija nogu ultrazvučna je pretraga kojoj je svrha istražiti cirkulaciju u arterijskom stablu, koja donje ekstremitete opskrbljuje svežom, oskigenisanom krvlju. Sama pretraga često se naziva i dupleks ultrazvuk, a sadrži ultrazvučni slikovni prikaz struktura noge, uključujući i arterije, te meri brzinu protoka kroz arterije pomoću tzv. Dopplerovog efekta. 
Budući da i jedna i druga komponenta rade na principu ultrazvučnog snopa, reč je o potpuno bezopasnom pregledu za zdravlje pacijenta. Uz to, pretraga je bezbolna, jer lekar koristi jedino ultrazvučnu sondu prislonjenu na kožu ispitanika, koja je prethodno, radi boljeg prenosa ultrazvučnog signala, namazana gelom.
Pregledom se nastoji utvrditi postoji li kod pacijenta bolest perifernih arterija, tj. ateroskleroza (arterioskleroza, okluzivna bolest arterija nogu). Kod obolelih se stvaraju masne naslage na arterijama (plakovi), zbog čega se remeti protok kroz arterijsko stablo. U segmentu arterije, gdje nastane plak, dolazi do njenog suženja, zbog čega se brzina protoka krvi kroz taj segment ubrza da bi kroz suženu arteriju prošla jednaka količina krvi kao i kroz zdravu. Obojeni doppler pritom može ultrazvučno prikazati aterosklerotski plak, čija se veličina može i izmeriti.

Upotrebom Dopplerovog efekta može se izmeriti i brzina strujanja krvi kroz različite arterijske segmente, pa je tako moguće precizno izmeriti koliko je povećanje brzine bilo na mestu na kom se stvorio plak. Povećanje brzine strujanja krvi osnovni je kriterijum procene stepena oštećenja pojedine arterije.

Većina lekara stepen oštećenja deli u četiri kategorije: blago, umjereno i teško oštećenje (stenoza) te potpuno začepljenje arterije. Blago i umereno oštećenje ne izazivaju kod pacijenta nikakve tegobe, odnosno neće biti svestan njihovog postojanja. Vremenom se, međutim, pogoršavaju i napreduju u teška.Prve tegobe koje će bolesnik osetiti označavaju se kao intermitentna klaudikacija.

Reč je o grčevima u nogama pri hodu. Najčešće se javljaju u potkolenici te prisiljavaju bolesnika da zastane i nastavi hodati kad bol popusti. Kod lakše obolelih grčevi nastupaju nakon više od 200 metara hodanja po ravnom. Ako je, međutim, distanca kod pacijenta manja od 200 metara, reč je o pacijentu koji svakako treba pomoć. Kod još težih oblika javljaju se grčevi u mirovanju, a kod najtežih pacijenata dolazi do gangrene delova nogu, tj. odumiranja i inficiranja tkiva, zbog nedostatka opskrbe krvlju.

Osim starije dobi, među glavne faktore rizika ubrajamo.pušenje, povišen krvni pritisak, povećane masnoće u krvi (hiperlipidemija) te šećernu bolest. Utvrđeno je da ljudi kod kojih istodobno postoji nekoliko faktora rizika obollevaju višestruko češće. Osobito su ugroženi dijabetičari, ponajviše oni koji slabo kontrolišu bolest. Kod te grupe pacijenata ugrožene su potkolenične arterije i male krvne žile (arteriole). Dugotrajno pušenje, visok pritisaki povećane masnoće u krvni najčešće i najteže pogađaju glavne krvne žile natkolenice, tzv. bedrene (femoralne) arterije. Ako se bolest javi kod mlađih ljudi, treba posumnjati na genetsku predispoziciju ili na pojavu, također genetski uzrokovane,Buergerove bolesti - riječ je o tzv. obliterirajućem trombangiitisu, tj. bolesti perifernih arterija upalne prirode. Kod takvih bolesnika pušenje posebno pogoduje brzom razvoju bolesti, pa se insistira na potpunoj i doživotnoj apstinenciji.
Bolest perifernih (nožnih) arterija vrlo se često javlja s bolešću drugih arterija u organizmu, kao što su vratne (karotidne) ili srčane (koronarne). Stoga se pacijentima kod kojih postoji dokazana arterijska bolest tih sistema preporučuje da urade i doppler perifernih arterija. Bolesnici s dokazanom bolešću perifernih arterija morali bi obratiti pažnju na stanje karotidnih i koronarnih arterija, tj. učiniti doppler katoridnih arterija i konsultovati kardiologa. Starijima od 50 ili 60 godina, posebno ako su podložni navedenim faktorima rizika, takođe se preporučuju navedene pretrage, čak i ako nemaju kliničke smetnje.

Color dopler vena nogu ultrazvučna je pretraga koja pomoću ultrazvučne slike i tzv. Dopplerova efekta beleži anatomski izgled venskog sistema nogu te brzinu i smer strujanja krvi kroz vene. Kao i druge ultrazvučne pretrage i dopler vena nogu bezbolna je i bezopasna pretraga. Svrha joj je prikazati venske sisteme nogu i uočiti postoji li oštećenje jednog od njih.

Vene nogu dele se u tri sistema: duboke vene, površinske vene i venski perforatori.

Duboke vene nogu nalaze se duboko u nogama, između pojedinih mišićnih grupa i vode krv iz potkolenice prema natkolenici, dalje u karlicu i prema srcu. Grupi dubokih vena pripadaju i tzv. mišićne vene, koje odvode krv iz mišića nogu.
Površinske vene nalaze se potkožno i površnije u odnosu na mišiće, i ne vode krv direktno prema srcu, nego prave mrežu koja se na određenim mestima uliva u vene dubokog sistema koje vode prema srcu.

Među gustom mrežom površinskih vena koje obavijaju noge, izdvajaju se dve magistralnog karaktera: vena safena magna i vena safena parva. Vena safena magna teče od unutarašnjeg gležnja, duž unutrašnje strane noge, sve do prepone gde se uliva u duboki sistem. Vena safena parva nalazi se sa stražnje strane potkolenice, a u duboki sistem uliva se u tzv. zatkolenoj jami. Ove dve vene povezane su brojnim komunikantnim venama. 
Treći sistem je sustav perforantnih vena, koje vode krv iz površinskog u duboki sistem, probijajući pritom mišićnu ovojnicu i prolazeći kroz mišiće. Venski perforatori najbrojniji su u okolini vene safene magne i parve, ali ima ih i na drugim mestima u natkolenici i potkolenici. Da bi se održao protok u smeru srca, vene imaju zaliske, koji sprečavaju da krv teče u suprotnom smjeru. Ako se zalisci oštete, remeti se protok krvi i nakuplja se krv u venama, koje se proširuju.

Oštećenje zalistaka površinskih vena nogu najčešće nastupa zbog slabosti i mlohavosti zida vena nogu - primarna venska insuficijencija. Reč je o genetskoj  sklonosti, od koje češće obolevaju osobe koje moraju dugo tokom dana stajati na nogama (hirurzi, stomatolozi, konobari i slično). Utvrđeno je i da žene češće obolevaju od muškaraca.
Bolest se subjektivno očituje trnjenjem, nelagodom, a naposletku i bolovima u nogama. Klinički se bolest dijeli u šest stupnjeva:

- pojava tzv. kapilara
- pojava nabreklih potkožnih vena
- natečene noge
- pojava kožnih promena nalik ekcemu
- pojava rana na nogama, koje pokazuju sklonost zarastanju
- pojava rana koje ne zarastaju

Simptomi bolesti izraženiji su u letnim, toplim mesecima, kad se vene zbog toplotnog podražaja dodatno šire te dolazi do još jačeg nakupljanja krvi (staze). Kad krv usporeno ili nedovoljno kola kroz vene, lako se zgrušava unutar vena, pri čemu nastaje površinski tromboflebitis, bolna upala trombozirane površinske vene, koja sama po sebi najčešće ne ugrožava bolesnikov život.Međutim, bolesti dubokog venskog sistema nogu mogu biti opasnije.

Najopasnija je duboka venska tromboza, tj. zgrušavanje krvi u dubokim venama. Do tromboze može doći zbog oboljenja od neke zloćudne bolesti koja uzrokuje poremećaje u mehanizmu zgrušavanja ili zbog dugotrajnog mirovanja (dugotrajno ležanje zbog neke druge bolesti, nakon operacije ili čak dugotrajno sedenje, npr. u avionu). I sam hirurški postupak (bilo koje vrste), osobito ginekološki, ortopedski, ali i drugi, povećava rizik od oboljenja.
Oboljenju su osobito sklone osobe koje imaju genetsku predispoziciju, tj. neku od naslednih trombofilija, pa takvi ljudi mogu razviti duboku vensku trombozu i bez nekog drugog razloga. Tromboza dubokih vena često se prezentira na nespecifičan način: osjećaj težine, ukočenosti, trnaca u nozi, bol i oticanja. Glavna opasnost koja preti obolelom od duboke venske tromboze je da se deo ugruška (tromba) otkine i "otputuje" u srce, odakle biva istisnut u pluća te nastane plućna embolija, po život opasno stanje sa zatajenjem disanja i cirkulacije kao mogućom posledicom. Zbog duboke venske tromboze može doći i do nagle nemogućnosti odvodnje kritične mase krvi iz noge, pri čemu nastupa naglo oticanje noge i bledilo uz pretnju odumiranja delova noge, gubitka noge (phlegmasia cerulea dolens).

Mnogi pacijenti koji prebole duboku vensku trombozu razviju tzv. postflebitički sindrom, koji se sastoji od popuštanja oštećenih zidova dubokih vena uz posledično oštećenje zalistaka, tj. razvije se duboka venska insuficijencija. Pritom se krv nakuplja u oštećenim dubokim venama i pravi pritisak na perforantne vene. One također popuštaju, pa se krv preliva u površinske vene te se razvijaju sekundarne znaci hronične venske bolesti s istim simptomima kao kod primarnog, opisanog oštećenje površinskih vena, no uz znatno težu kliničku sliku.

Color dopler aorte

Izgled,položaj,širina i dužina,promene u lumenu i zidu, aortoskleroza,plakovi,tromboza aneurizme,disekcija i opasnosti od disekcije,okluzije,suženja,spoljni pritisak,protoci...samo su deo spektra koji može da se nađe na aorti i njenim granama.

Aneurizma trbušne aorte /AAA/ je trajno proširenje određenog segmenta  najvećeg arterijskog krvnog suda u trbuhu do   prečnika koji je najmanje 50% veći od očekivanog normalnog prečnika za datu osobu. Širina stomačne aorte posle 50 g  je kod žena prosečno 1,5 cm a kod muškaraca 1,7 cm u nivou međububrežnog preseka.Na niou ispod bubrega prečnik aorte od  3 cm se već smatra aneurizmom. Sa povećanjem prečnika iznad   3 cm opasnost od rupture se povećava a sa povećanjem starosne dobi pacijenta raste mogućnost rupture i mortalitet.Aneurizma može da se širi do 15 cm u dužinu do 25 cm. 

Najčeće otkrivanje AAA je slučajno kada pacijent dođe na ultrazvučni pregled zbog drugih tegoba.

Najopasnija komplikacija aneurizme trbušne aorte je pojava njene rupture („pucanja“). Kao posledica ove komplikacije nastupa jako  unutrašnje krvavljenje i iskrvavljenost, pa veliki broj pacijenata uopšte ne stigne živ do bolnice. AAA je jedno d najtežih kardiovaskularnih obolenja  pa je smrtnost nakon operativnog lečenja akutne rupture aneurizme trbušne aorte velika ,mnogo pacijenata ne  preživi operaciju.

Druga važna komplikacija i ishod AAA je disekcija aorte - uzdužno cepanje zida aorte sa prolazom krvi u pukotinu pri čemu nastaje lažni lumen.To se najčešće dešava u srednjem sloju aorte a pošto je pritisak pogona krvi kroz aortu visok 120 mm Hg(sistolni KP)  dolazi do cepanja zida uzdužno i širenja lažnog lumena čitavom dužinom aorte. Dalji tok može biti u dva oblika:

- Usled širenja lažnog lumena on se može spojiti  sa pravim lumenom i krv se vraća u cirkulaciju.

- Ukoliko se pukotina širi prema spoljanjem sloju aorte onda će nastai njegovo pucanje i takvo  krvarenje gde je smrtnost gotovo 100%.Na ovo stanje otpada do 20% aneurizmi.

 U trenutku disekcije klinička slika je dramatična,javlaja se oštar bol,vrlo brzo gubitak svesti i šok.

Da bi se ove bolesti otkrile na vreme najbolje je povremeno i pravovremeno  uraditi ultrazvuk i dopler srca i kompletne aorte i njenih granama.

Na nastanak AAA utiču visok krvni pritisak i drugi faktori rizika i neki infektivni agensi.Pušači obolevaju 8x češće od AAA nego nepušači.

Trauma i povrede takođe mogu biti uzrok aneurizme ali i uzrok njene rupture.

U Srbiji se otkrije godišnje 500 do 800 obolelih od AAA.  50%slučajeva ove bolesti ima nateži ishod.Ruptura se dešava godišnje kod 5 do 8 osoba na 100 000 stanovnika. Insitiramo STALNO  na prestanku pušenja i na smanjenju svih drugih faktora rizika.